نگاهی به اعماق پنهان کیهان با “جیمزوب”

تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا از جایگاه خود در یک میلیون مایل دورتر، جهانی را نشان می‌دهد که غنی‌تر و گیج‌کننده‌تر از آن چیزی است که ستاره‌شناسان قبلاً تصور می‌کردند، کیهانی که عمدتاً در پشت پرده‌ای از غبار پنهان شده است.

وب ناسا: بزرگ‌ترین تلسکوپ فضایی تاریخ، با گرفتن نور فروسرخ از زوایای پنهان کیهان رونمایی می‌کند؛ نور مادون قرمز راحت تر از میان غبار کیهانی عبور می کند و آینه ۲۱ فوتی تلسکوپ جیمز وب می تواند این نور را از برخی از دورترین اجرام کیهان جمع آوری کند.

غبار بین ستاره ای بیشتر شبیه دود است. جین ریگبی، دانشمند پروژه عملیاتی تلسکوپ جیمز وب می‌گوید، این غبار بین ستاره‌ای از ذرات گرد و غبار موجود در قفسه کتاب شما کوچکتر است. ئی می‌گوید:”پدر من یک آتش نشان است، بنابراین من به این فکر می کنم که در یک اتاق دودی با دید ضعیف هستم.”

در تصویر سمت چپ ابزار مادون قرمز میانی وب طوفانی از گاز و غبار در ستون های نمادین خلقت را به تصویر می کشد و در تصویر سمت راست، دوربین مادون قرمز نزدیک وب می‌تواند از میان ستون‌های غبارآلود نگاه کند و ستاره‌های تازه تشکیل‌شده را در سایه‌های صورتی، قرمز و زرشکی نشان دهد.
در تصویر سمت چپ ابزار مادون قرمز میانی وب طوفانی از گاز و غبار در ستون های نمادین خلقت را به تصویر می کشد و در تصویر سمت راست، دوربین مادون قرمز نزدیک وب می‌تواند از میان ستون‌های غبارآلود نگاه کند و ستاره‌های تازه تشکیل‌شده را در سایه‌های صورتی، قرمز و زرشکی نشان دهد.

تلسکوپ جیمز وب با چشم مادون قرمز خود می تواند آتش سوزی های جهان را بررسی کند. این تلسکوپ که کمتر از یک سال پیش پرتاب شد و تنها برای شش ماه کاملاً عملیاتی شد، در حال حاضر مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از اجرام کیهانی را نشان می‌دهد.

طی جلسه اخیر در موسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور، دانشمندان برخی از اولین نتایج این رصدخانه را به اشتراک گذاشتند. اینها شامل فواصل برخی از دورترین کهکشان‌های کشف‌شده، خوشه‌های ستاره‌ای باستانی تازه مشاهده شده، ابری از آب در اطراف قمر زحل، انسلادوس و پوسته‌های غبار متقارن است که ستاره‌ای بزرگ و درخشان را در بر می‌گیرد.

در این تصویر تلسکوپ جیمز وب، پوسته‌های غبار کیهانی مانند حلقه‌های درختی در اطراف ستاره Wolf-Rayet 140 ظاهر می‌شوند. ستاره‌های Wolf-Rayet در مرحله پیشرفته‌ای از چرخه زندگی خود هستند و عناصر سنگین را در فضا رها می‌کنند.
در این تصویر تلسکوپ جیمز وب، پوسته‌های غبار کیهانی مانند حلقه‌های درختی در اطراف ستاره Wolf-Rayet ۱۴۰ ظاهر می‌شوند. ستاره‌های Wolf-Rayet در مرحله پیشرفته‌ای از چرخه زندگی خود هستند و عناصر سنگین را در فضا رها می‌کنند.

توماس زوربوخن، رئیس علوم ناسا، می‌گوید که تماشای تلسکوپ جیمز وب از میان غبار کیهانی، کمی شبیه تماشای ابرها از بالای کوهی در زادگاهش سوئیس است؛ او می‌گوید: «به یکباره مه بلند می‌شود و قلبت تندتر می‌زند. تنها نفست را بند می آورد. شما طبیعت را با رنگ‌های باورنکردنی می‌بینید و زیباتر از آن چیزی است که تصور می‌کردید.»

سمت چپ: ساختار مارپیچی پیچ در پیچ کهکشان IC 5332 در نور ماوراء بنفش و مرئی که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است آشکار می شود. به نظر می رسد مناطق تاریک و غبارآلود بازوهای مارپیچی را از هم جدا می کنند. راست: با استفاده از ابزار مادون قرمز میانی Webb (MIRI)، همان مناطق گرد و غباری دیگر تاریک نیستند. وب قادر است از میان گرد و غبار نگاه کند و "استخوان های" کهکشان را ببیند. تصویر توسط ESA/WEBB، NASA و CSA، J. LEE و تیم های PHANGS-JWST و PHANGS-HST

در تصویر سمت چپ ساختار مارپیچی پیچ در پیچ کهکشان IC ۵۳۳۲ در نور ماوراء بنفش و مرئی که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است آشکار می شود. به نظر می رسد مناطق تاریک و غبارآلود بازوهای مارپیچی را از هم جدا می کنند و در تصویر سمت راست که با استفاده از ابزار مادون قرمز میانی Webb (MIRI)، گرفته شده‌است، همان مناطق گرد و غباری دیگر تاریک نیستند. جیمز وب قادر است از میان گرد و غبار نگاه کند و “استخوان های” کهکشان را ببیند.

تصاویر دیگر از رصدخانه فضایی بخش‌های دوردست و ابتدایی کیهان را می‌گیرند، مانند اولین تصویری که به طور عمومی منتشر شد؛ تکه‌ای کوچک از آسمان که با کهکشان‌های باستانی بیشماری پوشیده شده است. برای ایجاد این تصویر، تلسکوپ به مدت ۱۲.۵ ساعت به تاریکی خیره شد و نور فروسرخ را که میلیاردها سال در فضا در حال حرکت بود جمع آوری کرد.

زوربوخن می‌گوید: «دلیلی که از نظر احساسی تحت تأثیر آن قرار گرفتم، این بود که می‌دانستم آنچه را که به آن نگاه می‌کنم همیشه وجود داشته است – برای میلیاردها سال – تقریباً برای مدت طولانی، و با این حال ما آن را ندیده بودیم. این آغاز سفر به ناشناخته است، با مجموعه ای از چشمان جدید.”

عکس |‌ نگاهی به اعماق پنهان کیهان با "جیمزوب"
در سمت چپ تصویر رصدخانه ALMA گرد و غبار (قرمز) را در مرکز زباله های ابرنواختر ۱۹۸۷A شناسایی کرد که نشان می دهد چنین انفجارهای ستاره ای کارخانه ای برای غبار کیهانی هستند. در سمت راست تصویر، Cassiopeia A بقایای یک ستاره زمانی پرجرم است که ۳۲۵ سال پیش در یک انفجار شدید ابرنواختر مرد.

منبع: نشنال‌جئوگرافیک